Đền Bắc Lệ – Ngôi đền cổ hàng trăm năm, linh thiêng bậc nhất xứ Lạng

Đền Bắc Lệ – Ngôi đền cổ hàng trăm năm, linh thiêng bậc nhất xứ Lạng

Có những lúc, giữa nhịp sống hối hả nơi đô thị, tôi thấy mình cần một nơi để dừng lại – không phải để nghỉ ngơi đơn thuần, mà là để hít thở sâu hơn, để lắng nghe rõ hơn tiếng nói trong lòng mình. Một sáng mùa hè, trong cơn thôi thúc của những cảm xúc lặng lẽ, tôi xếp lại công việc, rời phố thị và lên đường về vùng đất Xứ Lạng, đến với Đền Bắc Lệ – ngôi đền linh thiêng giữa đại ngàn vùng biên ải.

Tôi không xem đó là một chuyến du lịch. Với tôi, đó là một cuộc hành hương, tìm về sự tĩnh tại trong tâm hồn, tìm lại điều thiêng liêng đang dần lãng quên giữa đời sống tất bật.

Đền Bắc Lệ giữ một vẻ yên tĩnh, trầm lặng, không ồn ào.

Không gian của sự yên bình

Buổi sáng hôm ấy, trời lất phất mưa. Đường về xã Tân Thành (huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn) như được phủ lên một lớp sương mỏng. Xe dừng lại dưới chân đồi.

Tôi đã từng đi qua nhiều nơi tâm linh, mỗi nơi đều mang trong mình một câu chuyện, một năng lượng riêng. Có nơi nổi bật bởi sự hùng vĩ của kiến trúc, có nơi ghi dấu bởi lễ hội rộn ràng suốt cả mùa. Nhưng Đền Bắc Lệ lại giữ một sự tĩnh lặng, trầm mặc. Ngay từ lúc bước chân qua cổng tam quan, tôi đã có cảm giác như thời gian đang chậm lại. Không gian ấy khiến người ta tự nhiên thấy nhẹ lòng, như gỡ bỏ được những bộn bề vướng víu thường ngày.

Lối lên Đền Bắc Lệ uốn lượn giữa tán cây cổ thụ. Những bậc đá rêu phong, tiếng chim rừng lẩn khuất trên cao, cành lá đan nhau che phủ bầu trời, tạo nên một không gian như cổ tích.

Sau nhiều lần sửa chữa nhưng Đền Bắc Lệ vẫn luôn giữ được những giá trị lịch sử vốn có.

Và rồi, giữa màu xanh bất tận cây cối, Đền Bắc Lệ hiện ra uy nghi, cổ kính, trầm mặc như một chứng nhân của thời gian. Ngôi đền ẩn mình dưới những tán cây rậm rạp, như được thiên nhiên chở che, bao bọc, làm tăng thêm vẻ linh thiêng khó diễn tả thành lời.

Tôi đã đọc và nghe kể nhiều về Đền Bắc Lệ trước khi đến. Rằng đền được xây dựng từ thế kỷ XIX, thờ Mẫu Thượng Ngàn – vị thánh cai quản rừng núi trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Rằng nơi đây còn thờ nhiều vị thần linh khác như: Ngũ vị tôn quan, đức Vua cha Ngọc Hoàng, chầu bé Bắc Lệ… Và rằng, đây là một trong những trung tâm tín ngưỡng quan trọng của vùng Đông Bắc.

Ngôi đền được bao phủ bởi một màu xanh mướt của cây cối, khiến cho mọi người cảm thấy thư thả và bình an.

Điều đặc biệt là Đền Bắc Lệ không chỉ linh thiêng, mà còn lưu giữ được những giá trị lịch sử và văn hóa nguyên bản. Hai tấm bia đá cổ từ thời vua Khải Định  thứ 7 (1922) và vua Bảo Đại thứ 3 (1933) vẫn còn nguyên vẹn, kể lại sự tích về Thánh Mẫu Liễu Hạnh và sự tôn thờ của người dân nơi đây. Trong chính điện và hậu cung, 19 pho tượng cổ vẫn được gìn giữ cẩn thận, mỗi pho tượng là một tác phẩm nghệ thuật mang đậm dấu ấn tín ngưỡng Tam Tứ phủ của người Việt.

Tôi chắp tay khấn nguyện, không xin gì nhiều, chỉ mong lòng mình được nhẹ nhàng, gia đình được khỏe mạnh, bình an.

Mỗi người hành hương về Đền đều muốn gửi gắm niềm tin, những lời nguyện cầu mong sức khỏe, bình an.

Là điểm du lịch tâm linh tiêu biểu

Tôi ngồi lại thật lâu trên chiếc ghế đá trước cửa đền, quan sát dòng người lặng lẽ đi qua. Không tiếng cười đùa, không ồn ào, chỉ là những bước chân chậm rãi và ánh mắt trầm lắng. Mỗi người đến đây đều mang theo một câu chuyện, một lời nguyện cầu, một khát vọng an lành gửi gắm vào chốn linh thiêng này.

Tôi đến nơi đây vào một ngày thường, khi không khí trong đền vắng và trầm lặng. Nhưng người dân nơi đây kể, vào tháng 9 âm lịch, Đền Bắc Lệ bước vào mùa lễ hội lớn: hầu đồng, hát chầu văn, múa bóng, rước kiệu… Những nghi lễ ấy không chỉ thể hiện lòng thành kính với thần linh, mà còn là một phần trong di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại – Tín ngưỡng thờ Mẫu.

Cũng giống như nhiều ngôi đền thờ Mẫu khác, Đền Bắc Lệ thờ công đồng, tứ phủ, thờ tất cả các vị thần linh ở bốn miền vũ trụ. Điều đặc biệt ở Đền Bắc Lệ coi trọng các vị thần linh gắn với địa phương như Mẫu Thượng Ngàn, Chầu Bé, Cô Bé… những vị thần cung cấp ban phát của cải nơi núi rừng cho con người. 

Không chỉ giữ gìn các giá trị vật thể như kiến trúc, tượng thờ hay cảnh quan, nơi đây còn trân trọng bảo tồn các nghi lễ cổ truyền như: Lễ Thượng Nguyên, lễ Nhập Hạ, lễ Tán Hạ, lễ Tất Niên… Mỗi nghi lễ là một mắt xích nối liền quá khứ với hiện tại, là dấu chỉ cho sự bền vững của niềm tin qua bao thế hệ.

Đền Bắc Lệ đang là một điểm đến du lịch tâm linh tiêu biểu của khu vực. Bởi nơi đây được định hướng là trung tâm trong tuyến du lịch tâm linh kết nối với các điểm đến gần kề như đền Đèo Kẻng, đền Quan Giám Sát, đền Chầu Lục, đền Chầu Năm… tạo thành hệ sinh thái văn hóa – tín ngưỡng đa dạng, độc đáo.

Mặt trời đã lên cao khi tôi rời bước khỏi Đền. Ánh nắng len qua tán cây, soi rọi con đường tôi đi xuống. Lúc này, tôi mới nhận ra trong lòng tôi đã bớt đi những gánh nặng vô hình.

Với tôi, Đền Bắc Lệ không chỉ là một di tích, một điểm đến, mà là một không gian tâm linh sống động – nơi con người kết nối lại với thiên nhiên, với cội nguồn văn hóa, và với chính bản ngã của mình. Và tôi biết, mình sẽ còn trở lại. Không hẳn vì một điều ước nào đó, mà đơn giản chỉ để được thắp một nén hương, và lặng yên đúng nghĩa.