Đền Công Đồng Bắc Lệ - Trở Về Cội Nguồn Tâm Linh Dân Tộc

“Dân gian có câu, với bất kì ai trình đồng mở phủ trong đời sẽ phải tỏa bóng hầu đồng ở Đền Bắc Lệ ít nhất một lần”

Đền Bắc Lệ (thôn Bắc Lệ, xã Tân Thành, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn), là một trong ba ngôi đền thờ Mẫu thượng ngàn lớn nhất khu vực phía Bắc. Đây còn là nơi thờ chính cung Chầu Bé Bắc Lệ, một vị thánh chầu anh linh trong tứ phủ chầu bà của tín ngưỡng thờ Mẫu ở Việt Nam. Đền Công Đồng Bắc Lệ, chốn thiêng vùng biên ải xứ Lạng, một địa chỉ tôn giáo tín ngưỡng trong đời sống của nhân dân.

Lịch sử hình thành

Theo ghi chép thì đền Bắc Lệ có từ khoảng thế kỷ 16,17. Trong tâm thức người dân Xứ Lạng, đền Bắc Lệ là để tưởng nhớ Mẫu Thượng Ngàn, bà là Mẫu Đệ Nhị trong Tam tòa Thánh Mẫu, là người cai quản rừng xanh. Truyền thuyết kể rằng, bà là con gái của Tản Viên và Mỵ Nương. Vào thời Lê Lợi, khi quân giặc xâm chiếm đến Ải Chi Lăng, bà đã hiển linh hóa thành bó đuốc dẫn đường cho quân ta thoát khỏi quân giặc. Sau khi Bình ngô đại thắng, Lê Lợi lên làm vua, nhớ đến công ơn của bà nên đã cho lập đền Bắc Lệ để thờ cúng ghi nhớ công ơn của bà.

Kiến trúc của Đền Bắc Lệ

Trước kia, đền chỉ là một am thờ nhỏ, bị hỏa hoạn, sau đó nhân dân đã cung tiến xây dựng thành một ngôi nhà 3 gian gồm 3 cung: Đệ Nhất - Đệ Nhị - Đệ Tam (cung cấm) ngôi đền mang bóng dáng nghệ thuật kiến trúc điêu khắc Trung quốc.

Trải qua nhiều lần tu bổ, nhưng ngôi đền hiện nay vẫn giữ được dáng vẻ cổ truyền, diện mạo đền hiện nay ngoài đền chính còn có một số gian thờ khác, bên phía mặt tiền của đền là một gian nhà nhỏ khoảng 10m², thờ Chầu Bé Bắc Lệ, phái trước bên trái phía Đông Bắc của mặt chính diện đền có một bàn thời Ngũ Hổ ngoài trời.

Mặc dù đã bị thất lạc nhiều song đền vẫn giữ được một số di vật cổ và thêm các hiện vật mới được cung tiến. Hiện nay đền có 19 pho tượng lớn nhỏ chủ yếu bằng chất liệu gỗ, nhiều y môn sặc sỡ treo trên các lối đi có hai văn bia và nhiều hoành phi câu đối.

Tín ngưỡng thờ Mẫu của Đền Bắc Lệ 

Cũng giống như bất kỳ một đền thờ Mẫu nào, đền Bắc Lệ thờ Công Đồng, Tứ Phủ, thờ tất cả các vị Chư Linh ở bốn miền Vũ Trụ, thế nhưng ở đây đặc biệt coi trọng các vị thần linh gắn liền với địa phương như Mẫu Thượng Ngàn (tích Mẫu là mỵ nương La Bình, Chầu Bé, Cô Bé... những vị thần cung cấp ban phát của cải vô biên nơi núi rừng cho con người, và trở thành biểu tượng của sự sống vĩnh hằng. Chầu Bé theo quan niệm của người dân ở đây, vốn là người có thật quê quán ở Bắc Lệ. Tại đây Chầu Bé có thể thay mặt Mẫu để thực hiện các ý đồ sáng tạo của các Mẫu.

Lễ hội chính của đền Bắc Lệ

Tháng Chín âm lịch – lễ hội lớn nhất trong năm của đền Bắc Lệ, với đầy đủ nghi lễ truyền thống như: lễ tắm ngai, lễ chính tiệc, lễ rước. Trong đó, người dân lấy nước suối đền Bắc Lệ về lau tượng Mẫu Đệ Nhất thượng ngàn và ngai đức Vua cha Ngọc Hoàng.

Lễ hội cũng là dịp người dân đến cầu tài, cầu lộc, cầu bình an cho mùa vụ, gia đạo được êm ấm. Ngoài các nghi thức tế thông thường thì nghi thích hầu đồng tại đến Bắc Lệ tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt, phục vụ nhu cầu tâm linh của đông đảo người dân.

Quần thể du lịch quanh đền Bắc Lệ

Từ đền Bắc Lệ, du khách có thể ghé thăm các di tích khác tại huyện Hữu Lũng như đền Suối Ngang (xã Phố Vị); đền Cô bé Voi Xô (xã Hòa Thắng), đền Quan Giám Sát (xã Hòa Lạc), đền Chầu Năm (Thị trấn Chi Lăng), đền Đồng Đăng (TP. Lạng Sơn).

Trải qua những năm thăng trầm của lịch sử, Đền Bắc Lệ vẫn giữ trọn vẻ linh thiêng và thanh bình, là nơi để mỗi người lắng lại, tìm lại sự an yên trong tâm hồn. Du khách nếu có dịp ghé qua mảnh đất xứ Lạng hãy ghé thăm Đền Công Đồng Bắc Lệ để cảm nhận rõ nét hơn sự linh thiêng nơi núi rừng sơn cước.

Mọi thông tin về cách sắm lễ, đặt lễ từ xa, đăng ký hầu đồng, hoặc các nghi lễ đặc biệt – vui lòng truy cập website: denbacle.com  hoặc liên hệ trực tiếp qua số điện thoại: 034.909.0000